Vitacoins sparen om actiever te worden. Uit Brits onderzoek blijkt dat vooral vrouwen nauwelijks matig tot intensief bewegen, terwijl 76% zegt eigenlijk wel actiever te willen zijn. Deze dames ondervinden enkele hindernissen die best lastig te nemen zijn in de praktijk. De twee meest belangrijke hindernissen zijn:

    • een gevoel van te weinig tijd en
    • een gebrek aan motivatie

Een manier om deze hindernissen te ondervangen is om tijdsefficiënte activiteiten te ontwikkelen die in het dagelijks leven passen en waarvoor geen gestructureerd trainingsmoment nodig is. Meer keus en flexibiliteit kunnen de intrinsieke motivatie verhogen en zo leiden tot actiever gedrag. Daarnaast zou de nadruk meer moeten liggen op fysieke activiteit dan op gestructureerde oefeningen om het plezier te verhogen en het gevoel van zelfeffectiviteit te vergroten. In deze studie bekijken de onderzoekers of een flexibel puntensysteem (zoals bijvoorbeeld het winnen van zogenaamde Vitacoins) voor fysieke activiteiten mensen helpt om actiever te worden.

Methode
In de eerste 4 weken van de 24 weken durende studie namen de onderzoekers twee keer per week contact op om mensen te blijven stimuleren, in week 4-12 één keer per twee weken. De laatste 12 weken van de studie moesten de deelnemers het volhouden zonder stimulans van buitenaf.
Gewicht en lichaamssamenstelling werden bij baseline gemeten en na 4, 12 en 24 weken. De activiteiten werden iedere week door de deelnemers zelf vastgelegd, met objectieve metingen van fysieke activiteit. Ook hielden de deelnemers voor start van het onderzoek en in week 24 een eetdagboek bij.Vrouwen met overgewicht of obesitas werden gerandomiseerd ingedeeld in een van de drie groepen:

  1. Groep 1 deed fysieke activiteit op basis van punten. Deze punten werden vastgesteld aan de hand van MET-waardes van de activiteiten. De deelnemers moesten per week 30 punten halen, wat gelijk staat aan 150 minuten stevig doorwandelen. Ze kregen een lijst met activiteiten, met erbij vermeld hoeveel punten 10 minuten van die activiteit opleverden.
  2. Groep 2 bewoog gestructureerd iedere week 3×50 minuten matig intensief. De deelnemers kozen hiervoor zelf een activiteit en maakten een planning wanneer de activiteiten uitgevoerd konden worden.
  3. Groep 3 was de controlegroep; deze groep veranderde niets en vervolgde hun normale activiteitenpatroon.

Resultaten
Er namen zesenzeventig vrouwen deel aan het onderzoek tijdens de hele studieperiode (BMI gemiddeld 29,2). Hiervan zaten zesentwintig mensen in de controlegroep, zesentwintig mensen in de gestructureerde groep en vierentwintig in de puntengroep.

De groep die punten verzamelde voor fysieke activiteit hadden na 24 weken een significant gewichtsverlies behaald van 3,3 ± 5.9 kg. De middelomtrek was verminderd met 2.8 ± 4.6 cm. In de controlegroep was de middelomtrek juist toegenomen met 2.1 ± 6.6 cm. Er was een trend te zien in een groter verlies van vetmassa bij de mensen die punten verzamelden (− 2.3 ± 4.6 kg) dan in de controlegroep (+ 0.1 ± 2.0 kg) en eenzelfde trend zag men voor visceraal vetweefsel ((− 5.8 ± 26.0% in Groep 1 vs + 7.8 ± 18.3% in de controlegroep). De mensen in de puntengroep lieten een trend zien van minder calorie-inname en een significant effect in vetinname.

In de groep die wekelijks de gestructureerde oefeningen deden waren geen verschillen te zien. De gestructureerde groep bewoog gemiddeld 172 ± 72 minuten per week matig intensief. In de puntengroep was dit 197± 54. Dit verschil was niet significant.

Conclusie en opmerkingen
Om inactieve vrouwen met overgewicht te stimuleren om te bewegen, lijkt een flexibel puntensysteem zoals het belonen met Vitacoins een veelbelovende strategie te zijn. In de puntengroep behaalden, op 2 na, alle mensen het gestelde doel van 30 punten. In de gestructureerde groep behaalden zes mensen lang niet altijd het gestelde doel. Binnen de puntenstrategie kunnen mensen zelf bepalen hoe en wanneer ze bewegen, wat meer flexibiliteit en plezier geeft en uiteindelijk leidt tot meer gewichtsverlies en een verbetering van de lichaamssamenstelling.

Bron: Holliday, A., Burgin, A., Fernandez, E.V., Fenton, S.A.M., Thielecke, F., Blannin, A.K. (2018) Points-based physical activity: a novel approach to facilitate changes in body composition in inactive women with overweight and obesity. BMC Public Health. Feb 17;18(1):261.